Bert Maertens pleit voor verplichte gemeentefusies

IZEGEM - In zijn hoedanigheid als Vlaams parlementslid lanceert burgemeester Bert Maertens (N-VA) een voorstel voor verplichte gemeentefusies in 2025. Collega Bart Dochy (CD&V) van buurgemeente Ledegem, die ook Vlaams parlementslid is, dient hem meteen van antwoord.

Er is al langer dan vandaag sprake over een mogelijke nieuwe fusieronde, en N-VA toont zich daar alvast een groot voorstander van. Toen hij nog minister van binnenlandse aangelegenheden was, had Geert Bourgeois het er vaak over en hij lanceerde het idee van de vrijwillige fusies. Huidig binnenlandminister Liesbeth Homans ging nog een stapje verder en werkte een hele regeling uit om gemeenten die vrijwillig fusioneren financieel te belonen.

Maar zelfs mét die overigens flinke aanmoedigingspremie liep het niet echt storm : tot nu toe kondigden slechts vier van de 308 Vlaamse gemeenten aan dat ze met één buurgemeente willen fusioneren. Meeuwen-Gruitrode (13.000 inwoners) en Opglabbeek (10.000 inwoners) in Limburg zijn al zeker dat ze vanaf 2019 samengaan, en recent raakte ook bekend dat, dichter bij ons, Kruishoutem (8.000 inwoners) en Zingem (7.000 inwoners) principieel akkoord gaan om te fusioneren en het traject nu zullen inzetten. Een aantal andere gemeenten knoopten wel gesprekken aan met omringende gemeenten, maar vingen overal bot.

“Enige goeie oplossing”

Al bij al een povere balans dus, en dus moet er een tandje bijgestoken worden, vindt Bert Maertens, die ondervoorzitter is van de commissie Binnenlandse Zaken in het Vlaams Parlement. Hij stelt voor om, naar Deens voorbeeld, een minimum aantal inwoners (bijvoorbeeld 40.000) in te voeren dat een gemeente moet tellen, en dan vanaf het begin van de volgende bestuursperiode (2019) de gemeenten een zekere tijd te geven om zelf combinaties te zoeken die voldoen aan deze norm. Lukt dat niet, dan kan een fusie van hogerhand worden opgelegd. Dit alles met de bedoeling om het nieuwe gemeentelandschap tegen de verkiezingen van 2024 rond te krijgen. Voor Bert mag er overigens ook een verschillende norm komen voor stedelijk en landelijk gebied.

Bert Maertens postte op zijn Facebookaccount volgende commentaar bij zijn voorstel : “Bij veel collega-burgemeesters zullen de tenen wel weer krullen nu, maar een doorgedreven fusie van gemeenten in Vlaanderen is gewoon de enige goeie oplossing voor veel gemeenten om financieel het hoofd boven water te houden én om de burgers een echt kwaliteitsvolle dienstverlening te bieden, zoals in grotere gemeenten vandaag. Intergemeentelijk samenwerken is prima, maar is nog veel meer een ver-van-mijn-bed voor de inwoners én de verkozen politici. En dat is geen goede evolutie.”

“Grotere gemeenten dus, aangestuurd door een rechtstreeks verkozen gemeenteraad. En de dienstverlening die in het gemeentehuis wordt aangeboden kan daarbij perfect nog steeds georganiseerd worden op het niveau van de oude gemeente, dichtbij de burger. Voorbeelden zijn er genoeg. Dus laat dit aub geen tegenargument zijn om de bangmakerij te stimuleren.”

En hoe Bert Maertens denkt om in de toekomst de 40.000 inwoners te halen ? “Door Ingelmunster erbij te nemen natuurlijk, dat lijkt me de logica zelf want we liggen allebei aan het kanaal. Dat had eigenlijk in 1976 al moeten gebeuren”. Al geeft hij wel toe dat zijn collega Kurt Windels van Ingelmunster daar nu nog niks wil van weten.

“Heb respect voor kleinere gemeenten !”

Wiens tenen inderdaad meteen al krullen, zijn deze van zijn collega Bart Dochy (CD&V) van buurgemeente Ledegem. Hij plaatste dadelijk volgende reactie op zijn website : “Een opvallende oproep van een aantal burgemeesters. Ze willen dat Vlaanderen fusies oplegt. Eigenaardig, want heel het binnenlands beleid van de Vlaamse regering is erop gericht om de lokale overheden meer verantwoordelijkheid te geven. Minder betutteling van Vlaanderen, meer autonomie voor gemeenten. Laat nu net de gebiedsomschrijving van een gemeente een heel belangrijk en gevoelig thema zijn. Iets wat zichtbaar en voelbaar is voor de inwoners. Een thema waar een lokale overheid vandaag ook duidelijke keuzes kan maken. Bijvoorbeeld voor een vrijwillige fusie.”

“Opvallend is dat de vier gemeenten die hiervoor kiezen, dat doen met ruime consultatie van de bevolking. Deze gemeenten hebben stuk voor stuk burgemeesters die zelf hun verantwoordelijkheid opnemen. Ze vragen niet om een paraplu van Vlaanderen, om te kunnen zeggen: Beste inwoners, wij kunnen er niets aan doen, we moeten van Vlaanderen.”

Wel, beste collega’s, wees moedig, wanneer u vindt dat u het zelf niet kan, doe het dan niet of laat het aan anderen. Maar heb aub ook respect voor kleinere gemeenten waar men bestuur dicht bij de burger belangrijk vindt. Waar men niet droomt om tot een grote stad te behoren, maar waar men de focus legt op de mensen, ook van kleine dorpen. Waar men met weinig middelen veel bereikt, samen met de bevolking. Het zijn die gemeenten die ondanks de weinige middelen die ze krijgen per inwoner uit het gemeentefonds, toch financieel gezond zijn.”

Bron: JRE - Foto Frank, KW De Weekbode Izegem, 06.01.2017, p. 21